Günümüzde sosyal medyada hakaret suçu internet ve sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte kişilerin çeşitli platformlarda görüş ve düşüncelerini daha kolay ve daha hızlı bir şekilde ifade etmesinden kaynaklı daha sık işlenir hale gelmiştir. Yazımızın da konusunu oluşturan sosyal medya üzerinden hakaret suçuna sebebiyet vermede bunun en başında gelmektedir. Kişiler konforlu ve de rahat ortamlarında beğenmediği veya eleştirdiği kişilere karşı rahatlıkla ve bu suçu işleyebilmektedir. Peki mağdur olarak biz bu suça maruz kaldığımızda neler yapabiliriz, nasıl bir yol izleyebiliriz, bize yapılan hakareti nasıl kanıtlayabiliriz sorusuna cevap arayacağız.
1-Sosyal Medyada Hakaret Suçu (TCK Md.125)
Dünya üzerinde bu suçun suç olmaktan çıkarılması ile ilgili genel bir eğilim vardır. Örneğin ABD hakaret suçu yoktur. Fakat hali hazırda Türk Hukukunda Hakaret Suçu Türk Ceza Kanunun şerefe karşı suçlar bölümünde madde 125 ve devamında düzenlenmiştir.
Hakaret
Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
2-Sosyal Medyada Hakaret Suçu Mağdur/Şikayetçi Tarafından Nasıl İspat Edilir.
Sosyal medyada hakaret suçu tarafımıza işlendiğinde belki de hepimizin en başta yaptığı şey hakaretinde içinde bulunduğu ekranın ekran görüntüsünü almaktır. Ama günümüzde iyi bir photoshop kullanan kişide pekala bu ekran görüntüsünü dizayn edip sahte görüntüler yaratabilir. Sonuç olarak; yargı makamları da alınan bu görüntünün gerçek olup olmadığı konusunda şüpheye düşebilecektir. İşte tam bu durumda imdadımıza Noterler Birliği tarafından verilen ”e-tespit” hizmeti yetişmektedir. Bu uygulama vasıtasıyla alınan görüntü ispat kuvveti bakımından tıpkı noterlerce düzenlenen normal bir belgeden farkı olmamaktadır. Yani ilk olarak hakarete uğradığımızda bu e-tespit hizmetini kullanarak yapılan hakaret paylaşımını kayıt altına almamız ve bunu da şikayet dilekçemize eklemeliyiz.
Ya da adli makamlara kendi rızamızla yazışmaların olduğu, mesajların geldiği dijital materyali teslim ederek incelenmesini talep etmemiz yerinde ve doğru olacaktır.
3-Facebook,Instagram, Twitter, Whatsapp Google Özelinde Değerlendirme
Sosyal medyada hakaret suçu işlendiği vakit; Google Türkiye de temsilciği olduğundan istenilen bilgileri (hakaret edenin bilgileri) adli makamlarla paylaşırken; Facebook, Instagram, Twitter, Whatsapp ise; bir çocuğa zarar gelme riski olmadığında, herhangi bir kişinin ölüm riski olmadığında yani genel olarak kişinin vücut bütünlüğüne yönelik olumsuz bir durum olmadığında bu bilgileri paylaşmamaktadır.
Ayrıca gerekli bilgiler adli istinabe yoluyla da bu platformlardan istenebilmektedir. Fakat uygulamada bu pek işe yaramamakta bu bilgilerin alınması çok uzun sürmektedir.
4-Sosyal Medyada Hakaret Suçu İle İlgili Önemli Genel Hususlar
İster sosyal medyada hakaret suçu ister de genel olarak işlenebilecek hakaret suçunda bazı önemli hususlar ise şunlardır.
a-Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.
b-Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
c-Bu suçun, kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez.
d-Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
e-Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Ceza, hakaretin alenen işlenmesi halinde, altıda biri oranında artırılır.
f-Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hariç; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır.
g-Mağdur, şikayet etmeden önce ölürse, veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmiş ise; ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunulabilir.
h-Bu suçta yetkili mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Bir kaç husus haricinde dava açılmadan önce uzlaşma yoluna gitmek zorunludur.
