SORU: Hizmet tespit davası nedir?

CEVAP: Sigorta bildirimi yapılmadan çalışan işçilerin, sigortasız geçen bu sürelerini sigortalı hale getirebilmek için açılan davalara hizmet tespit davası denir.

Sosyal Sigortalar Kurumunun görevini yapmaması, işverenin prim belgelerini vermemesi veya eksik vermesi halinde sigortalı sosyal güvenlik hakkına kavuşmak için bu davayı açabilir.

Hizmet tespit davası sonucunda SGK’na bildirilmediği tespit edilen işçilerin tescil işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumunca resen yapılır.

SORU: Bu davayı kimler açabilir?

CEVAP: Sigortalı veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine bu davayı açabilir.

Not: 5510 Sayılı Kanuna göre hak sahibi: Sigortalının veya sürekli iş göremezlik geliri ile malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta olanların ölümü halinde, gelir veya aylık bağlanmasına veya toptan ödeme yapılmasına hak kazanan eş, çocuk, ana ve babasını ifade eder.

SORU: Bu dava kimlere açılabilir?

CEVAP: İşveren, alt işveren ve Sgk Kurumuma birlikte açılmalıdır.

SORU: Hizmet tespit davası açılmasının şartları nelerdir?

CEVAP: 1-Sigortasız Çalışma

              2-Çalışmaının kuruma bildirilmemiş olması (İşveren Tarafından Hiç Bildirim Yapılmaması, İşveren Tarafından Geç Bildirim Yapılması, Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin veya Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannamesinin Verilmemesi)

              3-5 yıl içinde dava açılmalıdır.

Not: SSGSSK md. 86/9 hükmüne göre; “Aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.” hükmünü haizdir.

Not: Sigortalı hizmetinin tespiti hususunda uygulanacak hak düşürücü süre hak sahipleri bakımından, sigortalının öldüğü anda başlar.

SORU: Hizmet tespit davası görevli yer mahkemesi neresidir.

CEVAP: İş mahkemeleri, iş mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemelerinin görevlidir.

SORU: Hizmet tespit davası yetkili yer mahkemesi neresidir.

CEVAP: İMK md. 5’in getirdiği düzenleme gereğince hizmet tespit davası, dava olunanın yerleşim yerinde veyahut da işçinin işini yaptığı yerde açılabilecektir.

HMK’nın 6. maddesine göre genel yetki kuralı ise şu şekildedir, genel yetkili mahkeme davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.

SORU: Hizmet Tespit Davasında Kullanabilecek Deliller Nelerdir?

CEVAP: SGK dosyası, Kurumsal mesleki kuruluş kaydı, Dernek ya da Esnaf Sicil Kaydı, Oda Kayıtları (Sanayi ve Ticaret Odası ve benzeri) Vergi Levhası (Vergi Mükellefiyet Kaydı),Kurumun yer aldığı bina ya da apartmandaki, apartman ya da site yönetimine ait defterler ve bunların içerdiği kayıtları, Maaş bordroları, Tanık ve bilirkişi

SORU: Hizmet Tespit Davasının Bağ-Kur ve Tarım Bağ-Kur Sigortalılığının Tespitinden Farkı Var mıdır?

CEVAP: Evet arada başta dayanılan kanun olmak üzere çeşitli farklar bulunmaktadır.

SORU: Hizmet tespit davalarında kuruma başvuru  ya da arabuluculuğa başvuru zorunluluğu var mıdır?

CEVAP: Başvuru zorunluluğu bulunmamaktadır. ve arabuluculuk şartı yoktur.

SONUÇ OLARAK:

Hizmet tespit davaları EYT ile ilgili konunun kısa vadede çözüme kavuşması ile birlikte daha bir önem kazanmıştır.

Çalışanın EYT kapsamından yararlanmanın başlıca şartlarından biride 08/09/1999 tarihinden önce işe başlaması gerekmektedir. Şayet işçi bu tarihten önce işe başlamış ve SGK girişi yapılmamışsa hizmet tespit davası açarak SGK giriş tarihini ispatlayarak bu haktan yararlanabilir.

Ayrıca EYT kapsamında olmayan işçide Hizmet tespit davası sayesinde sigortalı sayılmayı gerektiren çalışma ilişkisi, sigortalının zarara uğradığı prim ödeme gün sayısı ve sigortalı prime esas kazanç tespit edilmektedir. Dolayısıyla sigorta girişlerini tespit ettirerek, fazladan çalışmadan, doğru tarihte ve doğru meblağ üzerinden  emekliliğe hak kazanabilmektedir.

KAYNAKÇA

1-5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

2- 2925 Sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu

3-1479 Sayılı Esnaf Ve Sanatkarlar Ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu