Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası: Bu yazımızda Askeri Ceza Kanunun Madde 30: Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası ve Madde 31: Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasının niteliği ve sonuçları konusunu açıklamaya çalıştık.

Askeri Ceza Kanunu Madde 30 – Aşağıda yazılı hallerde subay, astsubay, uzman jandarmalar ve özel kanunlarında bu cezanın uygulanacağı belirtilen asker kişiler hakkında, askeri mahkemeler veya adliye mahkemelerince asıl ceza ile birlikte, Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası da verilir.

Bu husus mahkeme hükmünde belirtilmemiş olsa dahi, Silahlı Kuvvetlerden çıkarmayı gerektirir.

AÇIKLAMA : Bu maddede ki hüküm: Subay, astsubay, uzman erbaşlar sözleşmeli ile sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar hakkında da uygulanır.

Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası asıl ceza ile birlikte ferri ceza olarak yani 2. ceza olarak verilir. Örneğin rüşvet suçunu işleyen, askeri personel hem rüşvet suçundan mahkum olurken aynı zamanda Ferri ceza olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılır.

A) Taksirli suçlardan verilen cezalar hariç olmak üzere ölüm, ağır hapis, bir seneden fazla hapis cezası ile hükümlülük halinde,

AÇIKLAMA : Kasıtlı suçtan bir seneden fazla hapis cezası alındığı takdirde mahkeme yine TSK dan çıkarmaya karar verir. Hükümde Türk Silahlı Kuvvetlerinin çıkarma cezası yazmasa bile, idare bu kararı resen dikkate alır ve uygulayarak personel Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılır.

*Suçun türünün bir önemi yoktur. Önemli olan taksirli suç olmaması ve bir yıldan fazla ceza verilen bir suçun olması yeterlidir. Örneğin: Trafik güvenliğini tehlikeye sokma Madde 179 dan ve en üst sınırdan (üst sınır 2 yıl) hüküm giyen personel meslekten atılırken; Taksirle işlenebilen: Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma Madde 180 suçunda ise mahkumiyet halinde personel ceza alsa bile meslekten çıkarılmayacaktır.

Hapis cezası TCK 50 uyarınca adi para cezasına ve tedbire çevrilmiş ise bu madde hükümlerine göre verilen adi para cezası veya tedbir olduğundan TSK’dan çıkarma cezası verilemez.¹

B) Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle hükümlülük halinde.

AÇIKLAMA: A ve B bentlerinde yazan suçlar ile ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası verilmesi zorunludur.

*Yüz kızartı suçlar maddede sayılan suçlar ile sınırlıdır.

Taksirli suçlardan verilen cezalar hariç olmak üzere, askeri mahkemelerce üç aydan fazla hapis cezası ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası da verilebilir.

AÇIKLAMA: Burada kasıtlı suçlardan 3 aydan 1 seneye kadar hapis cezası mahkumiyeti halinde çıkarma cezası tamamen hakimin takdirindedir. Böyle bir ceza hükümde yer almıyorsa, çıkarma cezası verilmemiş sayılır. Hakim burada takdir yetkisini kullanırken bazı faktörleri de göz önünde bulundurur ve bu faktörleri gerekçeli kararını verirken dikkate alır. Örneğin: Aynı suçtan veya farklı suçlardan mahkum edilmemiş olmak yani halk dilindeki gbtsinin temiz olması, personelin disiplin safahati, kişinin özellikleri gibi nedenler.

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDEN ÇIKARMA CEZASININ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI

Askeri Ceza Kanunu Madde 31 –Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezasının niteliği, hükümlünün Silahlı Kuvvetlerle ilişiğinin kesilmesidir. Bu ceza, ayrıca bir hükme gerek kalmaksızın;
A) Askeri rütbe ve memuriyetlerin kaybedilmesi,
B) Subay, astsubay, uzman jandarma ve Devlet memuru olarak tekrar Türk Silahlı Kuvvetlerine kabul edilmeme, Sonuçlarını doğurur.

AÇIKLAMA: Mahkemece mahkumiyet kararı verilmesi, çıkarma cezasının derhal uygulanmasına neden olmaz. Hükmün kesinleşmesi şartı vardır.

Kişi birden fazla suç işlemişse, her suç için çıkarma feri cezası uygulanabilir. Tsk’ dan çıkarma cezası alan kişiler kazanmış olduğu rütbesini ve memuriyetini kaybeder. Personel bir daha TSK’da görev yapamaz.

Sonuç olarak: Ceza Kanunlarında yer alan herhangi bir suç işlendiği ve hüküm giyildiği vakit askeri personel aynı zamanda 2ncil bir ceza olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası alabilmektedir. Herhangi bir kovuşturmada sanık olarak bulunuyorsak işlenen suçun özelliği, verilebilecek ceza, suçun taksirle mi kasıtla mı işlendiği hususları büyük önem kazanmaktadır. Örneğin yukarıda verdiğimiz kasıtla işlenebilen Trafik güvenliğini tehlikeye sokma Madde 179 suçu ile Taksirle işlenebilen: Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma Madde 180 suçu arasında meslekten olup olmamak gibi büyük bir fark vardır. Suçun kasıtla mı yoksa taksirle mi işlendiğinin ince ayrımını iyi ortaya koyabilmek ve bunu adli makamlar önünde de kanıtlayıp, savunmak büyük önem taşır. Zira önemsiz gördüğümüz bir olay neticesinde alınan hükümle birlikte meslekten olma riski ile karşılaşabiliriz.

KAYNAKÇA

1-DEMİRAĞ FAHRETTİN, ASKERİ CEZA KANUNU.ANKARA,SEÇKİN,2021

2-5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU

3-1632 SAYILI ASKERİ CEZA KANUNU