Belirsiz süreli iş sözleşmesinin, taraflarca ihbar öneri tanınmak suretiyle ya da ihbar tazminatı ödenerek her zaman feshi mümkünse de bu hakkın Türk Medeni Kanunun 2. Maddesi uyarınca dürüstlük ve objektif iyi niyet kurallarına uygun bir biçimde kullanılması gerekir aksi takdirde fesih hakkının kötüye kullanılmış olduğundan söz edilir.

KÖTÜ NİYET TAZMİNATI ŞARTLARI

1-Kötü niyet tazminatına hak kazanmak için çalışanın iş güvencesi kapsamında olmaması gerekmektedir. Yani bir başka deyişle kötü niyet tazminatı talep hakkı, 30’dan az işçi çalıştıran işyerlerinde çalışan işçilerle, işçi sayısı ne olursa olsun 6 aydan az kıdemi olan işçilere tanınmıştır. Böylelikle iş güvencesi kapsamında bulunan işçiye göre daha zayıf konumda olan iş güvencesi kapsamında olmayan işçiler korunmuş olur.

2-İş güvencesi kapsamında olmamanın yanı sıra belirsiz süreli olarak çalıştırılma da kötü niyet tazminatının talep edilebilmesinin şartlarındandır. Yani belirli iş sözleşmesine göre çalışan işçi bu tazminattan yararlanamaz.

3-Fesih Bildiriminin Hakkın Kötüye Kullanımına Yol Açması

Kötü niyet tazminatı talep edilebilmesinin bir diğer koşulu da fesih hakkının kullanımının özü ve esası itibariyle işçiye zarar vermek amacıyla kötü niyetle yapılmasıdır.

Uygulamada kötü niyet tazminatı karşımıza şu şekillerde çıkabilmektedir. Örneğin işçi tarafından işverenin kamu kurumlarına şikayet edilmesi sonucu iş akdinin feshedilmesi, bir davada çalışanın, işveren aleyhine tanıklık yapması, işçinin hamile olduğu gerekçesi ile işten çıkarılması yargı kararlarında kötü niyetli fesih olarak değerlendirilmiştir.

İş sözleşmesi kötü niyetli feshedilmiş olan işçi eğer sözleşme bildirim sürülerine uyulmamışsa kötü niyet tazminatının yanı sıra İş Kanunu 17/6 maddesi gereğince ihbar tazminatını da hak kazanır.

UYARI: İş sözleşmesinin haklı nedenle de olsa işçi kendisi fesih ederse, kötü niyet tazminat talebinde bulunamaz.

UYARI: Kötü niyet tazminatında fesih hakkının kötüye kullanıldığının ispat yükü bunu iddia eden işçiye aittir. Fesih’in kötü niyetli yapıldığı somut delillerle ortaya konmalıdır.

KÖTÜ NİYET TAZMİNATI HESAPLAMASI

Kötü niyet tazminatın hesabında, ücrete ek olarak işçiye sözleşme veya kanun gereğince sağlamış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün çıkarların brüt tutarı dikkate alınır. Kötü niyet tazminatı da İhbar ve kıdem tazminatı gibi giydirilmiş brüt ücret üzerinden hesaplanır.

2 haftalık ihbar tazminatı için 14 günlük
4 haftalık ihbar tazminatı için 28 gün
6 haftalık ihbar tazminatı için 42 günlük
8 haftalık ihbar tazminatı içinse 56 günlük
Giydirilmiş brüt ücreti nazara alınacaktır. Kötü niyet tazminatı da işçinin kıdemine göre yukarıda belirlenen bu surelerin 3 katıdır.

Kötü niyet tazminatında ihbar tazminatında olduğu gibi yasal faiz uygulanmaktadır.

Kötü niyet tazminatında zaman aşımı 5 yıldır.

Kaynakça

1-Özdemir Cumhur Sinan, İş güvencesi kapsamında kötü niyet ve iş kaybı tazminatı, THD Dergi, Ekim 2010 Sayı 50

2-Sümer, Kayırgan, İşçilik Alacakları ve Hesaplamaları, Ankara, Seçkin 2021, 2. Baskı

3-Dınkırcı Burak, Yargıtay Kararları Kapsamında Kötü niyet Tazminatına Genel Bir Bakış, SHD • Y. Aralık 2021 • C. 9 • S. 2 • s. 219-231

4-4857 Sayılı İş Kanunu